  | Kniha proroka JeremiášaBiblia - Sväté písmo(HEM - Hebrejský - Moderný) | Jer 31, 1-40 |
1 (HEM) בעת ההיא נאם יהוה אהיה לאלהים לכל משפחות ישראל והמה יהיו לי לעם׃
1 (ROH) Toho času, hovorí Hospodin, budem Bohom všetkým čeľadiam Izraelovým, a oni mi budú ľudom.
2 (HEM) כה אמר יהוה מצא חן במדבר עם שרידי חרב הלוך להרגיעו ישראל׃
2 (ROH) Takto hovorí Hospodin: Našiel milosť na púšti, ľud, pozostalí po meči. Nože nech idem, aby som mu spôsobil pokoj, Izraelovi!
3 (HEM) מרחוק יהוה נראה לי ואהבת עולם אהבתיך על כן משכתיך חסד׃
3 (ROH) Zďaleka sa mi ukázal Hospodin. A milujem ťa večnou láskou, preto ti ustavične činím milosť.
4 (HEM) עוד אבנך ונבנית בתולת ישראל עוד תעדי תפיך ויצאת במחול משחקים׃
4 (ROH) Ešte ťa vybudujem, a budeš vybudovaná, panno Izraelova; ešte sa budeš zdobiť svojimi bubny a vyjdeš v kole veseliacich sa;
5 (HEM) עוד תטעי כרמים בהרי שמרון נטעו נטעים וחללו׃
5 (ROH) ešte budeš sadiť vinice na vrchoch Samárie; sadiť budú sadiaci a budú užívať obecné po rokoch prvotín.
6 (HEM) כי יש יום קראו נצרים בהר אפרים קומו ונעלה ציון אל יהוה אלהינו׃
6 (ROH) Lebo je určený deň, ktorého budú volať strážni na vrchu Efraimovom: Vstaňte, a poďme hore na Sion k Hospodinovi, svojmu Bohu!
7 (HEM) כי כה אמר יהוה רנו ליעקב שמחה וצהלו בראש הגוים השמיעו הללו ואמרו הושע יהוה את עמך את שארית ישראל׃
7 (ROH) Lebo takto hovorí Hospodin: Plesajte Jakobovi s radosťou! A jasajte nad hlavou národov! Ohlasujte, chváľte, a recte: Spas, ó, Hospodine, svoj ľud, ostatok Izraela!
8 (HEM) הנני מביא אותם מארץ צפון וקבצתים מירכתי ארץ בם עור ופסח הרה וילדת יחדו קהל גדול ישובו הנה׃
8 (ROH) Hľa, dovediem ich zo zeme severa a shromaždím ich od najďaľších končín zeme, medzi nimi slepého i kuľhavého, tehotnú i rodiacu spolu, veľké shromaždenie sa navrátia sem.
9 (HEM) בבכי יבאו ובתחנונים אובילם אוליכם אל נחלי מים בדרך ישר לא יכשלו בה כי הייתי לישראל לאב ואפרים בכרי הוא׃
9 (ROH) S plačom prijdú, a s pokornými modlitbami ich povediem a zavediem ich k potokom vôd, priamou cestou, neklesnú na nej, lebo som Izraelovi Otcom a Efraim je môj prvorodený.
10 (HEM) שמעו דבר יהוה גוים והגידו באיים ממרחק ואמרו מזרה ישראל יקבצנו ושמרו כרעה עדרו׃
10 (ROH) Počujte slovo Hospodinovo národy, a zvestujte to ďaleko na ostrovoch a recte: Ten, ktorý rozptýlil Izraela, ho zase shromaždí a bude ho strážiť ako pastier svoje stádo.
11 (HEM) כי פדה יהוה את יעקב וגאלו מיד חזק ממנו׃
11 (ROH) Lebo Hospodin vykúpi Jakoba a vyslobodí ho z ruky toho, ktorý je silnejší od neho.
12 (HEM) ובאו ורננו במרום ציון ונהרו אל טוב יהוה על דגן ועל תירש ועל יצהר ועל בני צאן ובקר והיתה נפשם כגן רוה ולא יוסיפו לדאבה עוד׃
12 (ROH) A tak prijdú a budú plesať na výšine Siona a pohrnú sa k dobrému Hospodinovmu, s obilím, vínom, s olejom a s mladinou drobného stáda a hoviad, a ich duša bude jako zvlažovaná zahrada a nebudú už viacej hynúť strachom a zármutkom.
13 (HEM) אז תשמח בתולה במחול ובחרים וזקנים יחדו והפכתי אבלם לששון ונחמתים ושמחתים מיגונם׃
13 (ROH) Vtedy sa bude radovať panna vo veselom kole a mládenci a starci spolu. A obrátim ich zármutok na radosť a poteším ich a obveselím vyprostiac ich z ich trápenia duše.
14 (HEM) ורויתי נפש הכהנים דשן ועמי את טובי ישבעו נאם יהוה׃
14 (ROH) A rozvlažím dušu kňazov tukom, a môj ľud sa nasýti môjho dobrého, vraví Hospodin.
15 (HEM) כה אמר יהוה קול ברמה נשמע נהי בכי תמרורים רחל מבכה על בניה מאנה להנחם על בניה כי איננו׃
15 (ROH) Takto hovorí Hospodin: Hlas počuť v Ráme, nárek a horký plač; Rácheľ plače nad svojimi synmi; nechce sa dať potešiť nad svojimi synmi, pretože už niktorého niet.
16 (HEM) כה אמר יהוה מנעי קולך מבכי ועיניך מדמעה כי יש שכר לפעלתך נאם יהוה ושבו מארץ אויב׃
16 (ROH) Takto hovorí Hospodin: Zdrž svoj hlas od plaču a svoje oči od sĺz, lebo tvoja práca má svoju mzdu, hovorí Hospodin, a navrátia sa zo zeme nepriateľa.
17 (HEM) ויש תקוה לאחריתך נאם יהוה ושבו בנים לגבולם׃
17 (ROH) A tvoja budúcnosť má svoju nádej, hovorí Hospodin, a synovia sa navrátia do svojho kraja.
18 (HEM) שמוע שמעתי אפרים מתנודד יסרתני ואוסר כעגל לא למד השבני ואשובה כי אתה יהוה אלהי׃
18 (ROH) No, počuť počul som Efraima, že sa žaluje: Skáral si ma, a som pokáraný jako teľa, nepriučené jarmu. Navráť ma, a navrátim sa, lebo ty, ó, Hospodine, si môj Bôh.
19 (HEM) כי אחרי שובי נחמתי ואחרי הודעי ספקתי על ירך בשתי וגם נכלמתי כי נשאתי חרפת נעורי׃
19 (ROH) Lebo potom, keď sa navrátim, budem sa kajať, a keď sa poznám, uderím na svoje bedrá a poviem: Hanbím sa, rumeniem od studu, lebo nesiem potupu svojej mladosti.
20 (HEM) הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים כי מדי דברי בו זכר אזכרנו עוד על כן המו מעי לו רחם ארחמנו נאם יהוה׃
20 (ROH) Či mi je Efraim drahým synom? Či je rozkošným dieťaťom? Lebo kedykoľvek hovorím proti nemu, vždy sa len rozpomínam na neho, preto aj sú moje vnútornosti hlboko znepokojené za neho. Istotne sa zľutujem nad ním, hovorí Hospodin.-
21 (HEM) הציבי לך צינים שמי לך תמרורים שתי לבך למסלה דרך הלכתי שובי בתולת ישראל שבי אל עריך אלה׃
21 (ROH) Nastaväj si znamení, vytýč si drahu kolami, uprav svoje srdce na hradskú, na cestu, ktorou si išla! Navráť sa, panno Izraelova, navráť sa do týchto svojich miest!
22 (HEM) עד מתי תתחמקין הבת השובבה כי ברא יהוה חדשה בארץ נקבה תסובב גבר׃
22 (ROH) Dokedy ešte budeš nerozhodná chodiť sem a ta, ty odvrátená dcéro? Lebo Hospodin stvorí nové na zemi: ženské pohlavie bude obchádzať muža.
23 (HEM) כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל עוד יאמרו את הדבר הזה בארץ יהודה ובעריו בשובי את שבותם יברכך יהוה נוה צדק הר הקדש׃
23 (ROH) Takto hovorí Hospodin Zástupov, Bôh Izraelov: Ešte povedia toto slovo v zemi Júdovej a v jeho mestách, keď dovediem zpät ich zajatých: Nech ťa požehná Hospodin, príbytku spravedlivosti, vrchu svätosti!
24 (HEM) וישבו בה יהודה וכל עריו יחדו אכרים ונסעו בעדר׃
24 (ROH) A budú v nej bývať Júda a všetky jeho mestá spolu, oráči a tí, ktorí tiahnu so stádom.
25 (HEM) כי הרויתי נפש עיפה וכל נפש דאבה מלאתי׃
25 (ROH) Lebo zavlažím unavenú dušu a každú zármutkom hynúcu dušu nasýtim.
26 (HEM) על זאת הקיצתי ואראה ושנתי ערבה לי׃
26 (ROH) Na to som sa zobudil a videl som, a môj sen mi bol príjemný.
27 (HEM) הנה ימים באים נאם יהוה וזרעתי את בית ישראל ואת בית יהודה זרע אדם וזרע בהמה׃
27 (ROH) Hľa, idú dni, hovorí Hospodin, že posejem dom Izraelov a dom Júdov semenom človeka a semenom hoväda.
28 (HEM) והיה כאשר שקדתי עליהם לנתוש ולנתוץ ולהרס ולהאביד ולהרע כן אשקד עליהם לבנות ולנטוע נאם יהוה׃
28 (ROH) A bude, že jako som bdel nad nimi, aby som ich plienil a boril, búral a hubil a trápil, tak budem bdieť nad nimi, aby som ich budoval a sadil, hovorí Hospodin.
29 (HEM) בימים ההם לא יאמרו עוד אבות אכלו בסר ושני בנים תקהינה׃
29 (ROH) V tých dňoch už nepovedia viacej: Otcovia jedli nedozrelky, a synom stŕply zuby;
30 (HEM) כי אם איש בעונו ימות כל האדם האכל הבסר תקהינה שניו׃
30 (ROH) lež každý zomrie pre svoju vlastnú neprávosť. Ktorýkoľvek človek by jedol nedozrelky, tomu stŕpnu jeho zuby.
31 (HEM) הנה ימים באים נאם יהוה וכרתי את בית ישראל ואת בית יהודה ברית חדשה׃
31 (ROH) Hľa, idú dni, hovorí Hospodin, že učiním s domom Izraelovým a s domom Júdovým novú smluvu.
32 (HEM) לא כברית אשר כרתי את אבותם ביום החזיקי בידם להוציאם מארץ מצרים אשר המה הפרו את בריתי ואנכי בעלתי בם נאם יהוה׃
32 (ROH) Nie takú smluvu, jakú som učinil s ich otcami toho dňa, ktorého som ich pojal za ruku, aby som ich vyviedol z Egyptskej zeme, ktorú to moju smluvu oni zrušili, hoci som ja bol stal ich manželom, hovorí Hospodin.
33 (HEM) כי זאת הברית אשר אכרת את בית ישראל אחרי הימים ההם נאם יהוה נתתי את תורתי בקרבם ועל לבם אכתבנה והייתי להם לאלהים והמה יהיו לי לעם׃
33 (ROH) Lebo toto je smluva, ktorú učiním s domom Izraelovým po tých dňoch, hovorí Hospodin: Dám svoj zákon do ich vnútornosti a napíšem ho na ich srdce a budem im Bohom, a oni mi budú ľudom.
34 (HEM) ולא ילמדו עוד איש את רעהו ואיש את אחיו לאמר דעו את יהוה כי כולם ידעו אותי למקטנם ועד גדולם נאם יהוה כי אסלח לעונם ולחטאתם לא אזכר עוד׃
34 (ROH) A nebudú už viacej učiť druh druha ani brat brata hovoriac: Poznajte Hospodina! Lebo ma budú znať všetci od najmenšieho z nich do najväčšieho z nich, hovorí Hospodin, pretože odpustím ich neprávosť a na ich hriech viacej nespomeniem.-
35 (HEM) כה אמר יהוה נתן שמש לאור יומם חקת ירח וכוכבים לאור לילה רגע הים ויהמו גליו יהוה צבאות שמו׃
35 (ROH) Takto hovorí Hospodin, ktorý dáva slnce za svetlo vodne, ustanovenia mesiaca a hviezd za svetlo vnoci, ktorý búri more, takže hučia jeho vlny, a ktorého meno je Hospodin Zástupov:
36 (HEM) אם ימשו החקים האלה מלפני נאם יהוה גם זרע ישראל ישבתו מהיות גוי לפני כל הימים׃
36 (ROH) Akže uhnú tieto ustanovenia zpred mojej tvári, hovorí Hospodin, vtedy prestane aj semä Izraelovo byť národom pred mojou tvárou po všetky dni.
37 (HEM) כה אמר יהוה אם ימדו שמים מלמעלה ויחקרו מוסדי ארץ למטה גם אני אמאס בכל זרע ישראל על כל אשר עשו נאם יהוה׃
37 (ROH) Takto hovorí Hospodin: Ak budú voľakedy zmerané nebesia hore a budú vystihnuté základy zeme dole, vtedy i ja zavrhnem všetko semä Izraelovo pre všetko to, čo porobili, hovorí Hospodin.
38 (HEM) הנה ימים נאם יהוה ונבנתה העיר ליהוה ממגדל חננאל שער הפנה׃
38 (ROH) Hľa, idú dni, hovorí Hospodin, v ktorých sa vybuduje mesto Hospodinovi od veže Chananeela až po bránu Uhla.
39 (HEM) ויצא עוד קוה המדה נגדו על גבעת גרב ונסב געתה׃
39 (ROH) A merné lano pojde ešte ďalej priamo až na pahor Gáreb a otočí sa ku Goe.
40 (HEM) וכל העמק הפגרים והדשן וכל השרמות עד נחל קדרון עד פנת שער הסוסים מזרחה קדש ליהוה לא ינתש ולא יהרס עוד לעולם׃
40 (ROH) A celé údolie mŕtvol a popola a všetky polia až k potoku Kidronu, až po uhol Koňskej brány na východ bude svätým Hospodinovi; nebude vyplienené ani nebude viacej rozbúrané, a to tak až na veky.
| | | Jer 31, 1-40 |
Verš 33
כי זאת הברית אשר אכרת את בית ישראל אחרי הימים ההם נאם יהוה נתתי את תורתי בקרבם ועל לבם אכתבנה והייתי להם לאלהים והמה יהיו לי לעם׃
Jer 31:1 - בעת ההיא נאם יהוה אהיה לאלהים לכל משפחות ישראל והמה יהיו לי לעם׃
Jer 24:7 - ונתתי להם לב לדעת אתי כי אני יהוה והיו לי לעם ואנכי אהיה להם לאלהים כי ישבו אלי בכל לבם׃
Jer 30:22 - והייתם לי לעם ואנכי אהיה לכם לאלהים׃
Verš 34
ולא ילמדו עוד איש את רעהו ואיש את אחיו לאמר דעו את יהוה כי כולם ידעו אותי למקטנם ועד גדולם נאם יהוה כי אסלח לעונם ולחטאתם לא אזכר עוד׃
Iz 54:13 - וכל בניך למודי יהוה ורב שלום בניך׃
Jn 6:45 - הלא כתוב בנביאים וכל בניך למודי יהוה לכן כל אשר שמע מן האב ולמד יבא אלי׃
Jer 33:8 - וטהרתים מכל עונם אשר חטאו לי וסלחתי לכול עונותיהם אשר חטאו לי ואשר פשעו בי׃
Mi 7:18 - מי אל כמוך נשא עון ועבר על פשע לשארית נחלתו לא החזיק לעד אפו כי חפץ חסד הוא׃
Sk 10:43 - ועליו כל הנביאים מעידים כי יקבלו סליחת החטאים בשמו כל המאמינים בו׃
Verš 35
כה אמר יהוה נתן שמש לאור יומם חקת ירח וכוכבים לאור לילה רגע הים ויהמו גליו יהוה צבאות שמו׃
Gn 1:16 - ויעש אלהים את שני המארת הגדלים את המאור הגדל לממשלת היום ואת המאור הקטן לממשלת הלילה ואת הכוכבים׃
Iz 51:15 - ואנכי יהוה אלהיך רגע הים ויהמו גליו יהוה צבאות שמו׃
Verš 4
עוד אבנך ונבנית בתולת ישראל עוד תעדי תפיך ויצאת במחול משחקים׃
Jer 30:19 - ויצא מהם תודה וקול משחקים והרבתים ולא ימעטו והכבדתים ולא יצערו׃
Verš 5
עוד תטעי כרמים בהרי שמרון נטעו נטעים וחללו׃
Iz 65:21 - ובנו בתים וישבו ונטעו כרמים ואכלו פרים׃
Verš 6
כי יש יום קראו נצרים בהר אפרים קומו ונעלה ציון אל יהוה אלהינו׃
Iz 2:2 - והיה באחרית הימים נכון יהיה הר בית יהוה בראש ההרים ונשא מגבעות ונהרו אליו כל הגוים׃
Mi 4:2 - והלכו גוים רבים ואמרו לכו ונעלה אל הר יהוה ואל בית אלהי יעקב ויורנו מדרכיו ונלכה בארחתיו כי מציון תצא תורה ודבר יהוה מירושלם׃
Verš 8
הנני מביא אותם מארץ צפון וקבצתים מירכתי ארץ בם עור ופסח הרה וילדת יחדו קהל גדול ישובו הנה׃
Jer 3:18 - בימים ההמה ילכו בית יהודה על בית ישראל ויבאו יחדו מארץ צפון על הארץ אשר הנחלתי את אבותיכם׃
Verš 9
בבכי יבאו ובתחנונים אובילם אוליכם אל נחלי מים בדרך ישר לא יכשלו בה כי הייתי לישראל לאב ואפרים בכרי הוא׃
Ex 4:22 - ואמרת אל פרעה כה אמר יהוה בני בכרי ישראל׃
Verš 11
כי פדה יהוה את יעקב וגאלו מיד חזק ממנו׃
Iz 40:10 - הנה אדני יהוה בחזק יבוא וזרעו משלה לו הנה שכרו אתו ופעלתו לפניו׃
Iz 49:24 - היקח מגבור מלקוח ואם שבי צדיק ימלט׃
Verš 12
ובאו ורננו במרום ציון ונהרו אל טוב יהוה על דגן ועל תירש ועל יצהר ועל בני צאן ובקר והיתה נפשם כגן רוה ולא יוסיפו לדאבה עוד׃
Iz 61:11 - כי כארץ תוציא צמחה וכגנה זרועיה תצמיח כן אדני יהוה יצמיח צדקה ותהלה נגד כל הגוים׃
Verš 15
כה אמר יהוה קול ברמה נשמע נהי בכי תמרורים רחל מבכה על בניה מאנה להנחם על בניה כי איננו׃
Mt 2:17 - וימלא הדבר הנאמר בפי ירמיה הנביא לאמר׃
Verš 18
שמוע שמעתי אפרים מתנודד יסרתני ואוסר כעגל לא למד השבני ואשובה כי אתה יהוה אלהי׃
Nár 5:21 - השיבנו יהוה אליך ונשוב חדש ימינו כקדם׃
Verš 19
כי אחרי שובי נחמתי ואחרי הודעי ספקתי על ירך בשתי וגם נכלמתי כי נשאתי חרפת נעורי׃
Dt 30:2 - ושבת עד יהוה אלהיך ושמעת בקלו ככל אשר אנכי מצוך היום אתה ובניך בכל לבבך ובכל נפשך׃
Verš 23
כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל עוד יאמרו את הדבר הזה בארץ יהודה ובעריו בשובי את שבותם יברכך יהוה נוה צדק הר הקדש׃
Jer 50:7 - כל מוצאיהם אכלום וצריהם אמרו לא נאשם תחת אשר חטאו ליהוה נוה צדק ומקוה אבותיהם יהוה׃
Verš 29
בימים ההם לא יאמרו עוד אבות אכלו בסר ושני בנים תקהינה׃
Ez 18:2 - מה לכם אתם משלים את המשל הזה על אדמת ישראל לאמר אבות יאכלו בסר ושני הבנים תקהינה׃
Verš 31
הנה ימים באים נאם יהוה וכרתי את בית ישראל ואת בית יהודה ברית חדשה׃
Heb 8:8 - כי כה אמר בהוכיח אתם הנה ימים באים נאם יהוה וכרתי את בית ישראל ואת בית יהודה ברית חדשה׃
Jer 31,2 - V národnom nešťastí nezahynú všetci; tí, čo ostanú, pôjdu zo zajatia cez sýrsku púšť do zasľúbenej zeme, ako kedysi z Egypta išli do nej cez púšť sinajskú.
Jer 31,3 - "Zjavil sa mu" prekladáme podľa LXX. Dnešný hebrejský text a s ním aj Vulg číta mylne: "Zjavil sa mi".
Jer 31,6 - Pri obnovení Izraela sa národ zasa zjednotí: severná krajina, zvaná aj Efraim, s radosťou sa pripojí k Sionu, ktorý bol v Južnom kráľovstve.
Jer 31,14 - "Opojím dušu kňazov hojnosťou" znie doslovne: "Opojím dušu kňazov tukom", čo znamená, že národ bude v hojnosti prinášať obety, takže ani kňazi nebudú trpieť núdzu. Množstvo obetí, pravda, predpokladá hojnosť.
Jer 31,15 - Prorok predstavuje tu obrazne Ráchel, manželku Jakubovu, ako matku celého národa. Bola matkou Jozefa a Benjamína. Od Jozefa pochádzajú dva severné kmene, Efraim a Manasses; kmeň Benjamínov zasa bol na území Južného kráľovstva a hlavné mesto národa, Jeruzalem, ktorý bol aj stredom jeho náboženského kultu, bol na území tohto kmeňa. (Podľa Gn 35,19 – porov. 1 Sam 10,2 – hrob Ráchel bol asi 2 km severne od Betlehema.) Podľa Jer 40,1 v Ráme, dnes Er-Ram asi 8 km severne od Jeruzalema, zhromažďovali Babylonci po páde Jeruzalema Izraelitov, ktorých chceli odviesť do zajatia. Prorok básnicky opisuje, ako Ráchel narieka nad svojimi nešťastnými synmi. – Podľa Mt 2,18 bol tento obrazný nárek Ráchel aj predobrazom náreku betlehemských matiek nad deťmi, ktoré dal povraždiť Herodes.
Jer 31,19 - "Biť si stehno" je prejav veľkého žiaľu.
Jer 31,21 - Prorok žiada národ, aby na ceste, ktorou ide do zajatia, postavil kamene a stĺpy, aby vedel, kadiaľ sa má zo zajatia vrátiť.
Jer 31,22 - Výklad výrazu: "Žena obkľúči muža" je veľmi ťažký a neistý. Bude asi znamenať, že žena bude zahrňovať svojho manžela prejavmi priazne a lásky; alebo ešte skôr, že sa žena bude usilovať znovu si získať priazeň manžela, ktorú stratila. Tento zmysel by sa hodil aj do súvisu: Izrael (žena), bude sa v časoch obnovy usilovať získať si priazeň a lásku Boha (manžela: porov. pozn. k Iz 50,1 n.). Bude to ozaj vec nová, lebo doteraz bol Izrael manželkou nevernou.
Jer 31,26 - I keď pochádza od Jeremiáša, vložil ho niekto medzi jeho diela na nesprávne miesto.
Jer 31,28 - Pozri pozn. k 1,10.11; porov. 44,27; Bar 2,9.
Jer 31,29 - Toto porekadlo bolo bežné (Ez 18).
Jer 31,31-34 - Opis novej zmluvy je jedným z najkrajších miest nielen Jeremiáša, ale celého Starého zákona. Nová zmluva bude mať ráz duchovný, vnútorný, bude napísaná do sŕdc ľudí (2 Kor 3,3; porov. Hebr 8,8-12).
Jer 31,38 - Veža Chananel bola v severovýchodnej (Neh 3,1; 12,39; Zach 14,10), Rožná brána však v severozápadnej časti Jeruzalema (2 Kr 14,13; 2 Krn 26,9; Zach 14,10).
Jer 31,39 - Miestopisné mená Goa a Gareb sú nám ináč neznáme.
Jer 31,40 - Údolie, ktoré sa tu spomína, je údolie Ben Hinom (pozri pozn. k Iz 30,33). I miesta, ktoré boli kedysi poškvrnené ľudskými obetami, budú v Novom Jeruzaleme zasvätené Pánovi. Na tomto je vlastne celý dôraz pri opisovaní hlavného mesta novej Božej ríše. Tu opísaný Jeruzalem je len obrazom tejto ríše, v ktorej sa všetko bude musieť zasvätiť Bohu. – Mnohí tento opis mesta (verše 38-40) pokladajú za nepôvodný, lebo nepovažujú za možné, žeby Jeremiáš po opise duchovnej Božej ríše a nového národa bol takýmito hmotnými farbami opísal Nový Jeruzalem. – O Konskej bráne pozri 2 Kr 11,16, porov. Neh 3,27 n.
