  | Kniha proroka IzaiášaBiblia - Sväté písmo(HEM - Hebrejský - Moderný) | Iz 1, 1-31 |
1 (HEM) חזון ישעיהו בן אמוץ אשר חזה על יהודה וירושלם בימי עזיהו יותם אחז יחזקיהו מלכי יהודה׃
1 (KAT) Videnie Izaiáša, syna Amosovho, ktoré videl o Júdsku a Jeruzaleme v dňoch Oziáša, Joatama, Achaza a Ezechiáša, kráľov Júdska.
2 (HEM) שמעו שמים והאזיני ארץ כי יהוה דבר בנים גדלתי ורוממתי והם פשעו בי׃
2 (KAT) Čujte, nebesá, počúvaj, zem, lebo Pán hovorí: „Synov som vychoval a vyvýšil, oni sa mi však spreneverili.
3 (HEM) ידע שור קנהו וחמור אבוס בעליו ישראל לא ידע עמי לא התבונן׃
3 (KAT) Vôl si pozná gazdu a osol jasle svojho pána; Izrael nepozná, môj ľud nepochopí.“
4 (HEM) הוי גוי חטא עם כבד עון זרע מרעים בנים משחיתים עזבו את יהוה נאצו את קדוש ישראל נזרו אחור׃
4 (KAT) Beda hriešnemu národu, ľudu s ťažkou vinou, plemenu zločincov, synom skazeným. Opustili Pána, zhrdli Svätým Izraela, odcudzili sa.
5 (HEM) על מה תכו עוד תוסיפו סרה כל ראש לחלי וכל לבב דוי׃
5 (KAT) Kde vás ešte udrieť, keď sa ďalej búrite: celá hlava je nezdravá a celé srdce choré.
6 (HEM) מכף רגל ועד ראש אין בו מתם פצע וחבורה ומכה טריה לא זרו ולא חבשו ולא רככה בשמן׃
6 (KAT) Od päty po temä nič na ňom celého: puchlina a jazva a rana čerstvá, nevytlačená, neobviazaná a nezmäkčená olejom.
7 (HEM) ארצכם שממה עריכם שרפות אש אדמתכם לנגדכם זרים אכלים אתה ושממה כמהפכת זרים׃
7 (KAT) Vaša krajina je púšťou, vaše mestá vypálené ohňom. Vaša pôda? - pred očami vám ju zožierajú cudzinci, je púšťou, skazená od cudzincov.
8 (HEM) ונותרה בת ציון כסכה בכרם כמלונה במקשה כעיר נצורה׃
8 (KAT) Dcéra Sion zostala ako búdka vo vinici, sťa kolibka na uhorkovisku, ako obliehané mesto.
9 (HEM) לולי יהוה צבאות הותיר לנו שריד כמעט כסדם היינו לעמרה דמינו׃
9 (KAT) Keby nám Pán zástupov nebol ponechal zvyšok, boli by sme ako Sodoma, Gomore by sme sa podobali.
10 (HEM) שמעו דבר יהוה קציני סדם האזינו תורת אלהינו עם עמרה׃
10 (KAT) Čujte slovo Pánovo, kniežatá sodomské, počúvaj zákon nášho Boha, ľud gomorský!
11 (HEM) למה לי רב זבחיכם יאמר יהוה שבעתי עלות אילים וחלב מריאים ודם פרים וכבשים ועתודים לא חפצתי׃
11 (KAT) „Načo mi množstvo vašich obetí? - hovorí Pán. Nasýtený som zápalmi baranov a tukom kŕmnych teliec; v krvi býčkov, baránkov a capov nemám zaľúbenie.
12 (HEM) כי תבאו לראות פני מי בקש זאת מידכם רמס חצרי׃
12 (KAT) Keď prichádzate vidieť moju tvár, ktože to žiada od vás rozšliapavať mi nádvoria?
13 (HEM) לא תוסיפו הביא מנחת שוא קטרת תועבה היא לי חדש ושבת קרא מקרא לא אוכל און ועצרה׃
13 (KAT) Neprinášajte viac márnu obetu, ona je mi dymom ošklivým. Novmesiac a sobota a slávne zhromaždenia? Neznesiem hriech a slávnosť!
14 (HEM) חדשיכם ומועדיכם שנאה נפשי היו עלי לטרח נלאיתי נשא׃
14 (KAT) Vaše novmesiace a sviatky nenávidí moja duša, stali sa mi bremenom, zunoval som znášať ich.
15 (HEM) ובפרשכם כפיכם אעלים עיני מכם גם כי תרבו תפלה אינני שמע ידיכם דמים מלאו׃
15 (KAT) Aj keď rozprestierate dlane, odvrátim oči od vás; a keď aj hromadíte modlitby, ja ich nevyslyším, veď vaše ruky sú plné krvi.
16 (HEM) רחצו הזכו הסירו רע מעלליכם מנגד עיני חדלו הרע׃
16 (KAT) Obmyte, očistite sa, odstráňte mi spred očí zlobu svojich skutkov, prestaňte robiť zlo!
17 (HEM) למדו היטב דרשו משפט אשרו חמוץ שפטו יתום ריבו אלמנה׃
17 (KAT) Učte sa robiť dobro, domáhajte sa práva, pomôžte utláčanému, vymôžte právo sirote, obhajujte vdovu!
18 (HEM) לכו נא ונוכחה יאמר יהוה אם יהיו חטאיכם כשנים כשלג ילבינו אם יאדימו כתולע כצמר יהיו׃
18 (KAT) Poďte, pravoťme sa! - hovorí Pán. Ak budú vaše hriechy sťa šarlát, budú obielené ako sneh, ak sa budú červenať sťa purpur, budú ako vlna (biele).
19 (HEM) אם תאבו ושמעתם טוב הארץ תאכלו׃
19 (KAT) Ak budete povoľní a budete poslúchať, dobro zeme budete požívať.
20 (HEM) ואם תמאנו ומריתם חרב תאכלו כי פי יהוה דבר׃
20 (KAT) Ak sa však zdráhate a protivíte, meč vás pohltí, lebo hovorili ústa Pánove.“
21 (HEM) איכה היתה לזונה קריה נאמנה מלאתי משפט צדק ילין בה ועתה מרצחים׃
21 (KAT) Ako sa len stalo neviestkou mesto verné, plné spravodlivosti, pravda v ňom bývala, teraz však vrahovia!
22 (HEM) כספך היה לסיגים סבאך מהול במים׃
22 (KAT) Tvoje striebro ostalo troskou, tvoje víno je skazené vodou.
23 (HEM) שריך סוררים וחברי גנבים כלו אהב שחד ורדף שלמנים יתום לא ישפטו וריב אלמנה לא יבוא אליהם׃
23 (KAT) Tvoje kniežatá - hľa, vzbúrenci a spoločníci zlodejov, každý má rád dary, ženie sa za odmenami, sirote k právu nepomôžu a žaloba vdovy k nim nedôjde.
24 (HEM) לכן נאם האדון יהוה צבאות אביר ישראל הוי אנחם מצרי ואנקמה מאויבי׃
24 (KAT) Preto hovorí Pán, Jahve zástupov, Mocný Izraela: „Beda, ukojím sa nad svojimi protivníkmi a pomstím sa na svojich nepriateľoch.
25 (HEM) ואשיבה ידי עליך ואצרף כבר סיגיך ואסירה כל בדיליך׃
25 (KAT) Obrátim na teba svoju ruku, vylúčim sťa lúhom tvoju trosku a odstránim všetko tvoje olovo.
26 (HEM) ואשיבה שפטיך כבראשנה ויעציך כבתחלה אחרי כן יקרא לך עיר הצדק קריה נאמנה׃
26 (KAT) Potom ti vrátim sudcov ako sprvoti a tvojich poradcov ako voľakedy. Vtedy sa budeš zvať mestom spravodlivých, verným mestom.
27 (HEM) ציון במשפט תפדה ושביה בצדקה׃
27 (KAT) Sion bude vykúpený súdom a jeho obrátení spravodlivosťou.
28 (HEM) ושבר פשעים וחטאים יחדו ועזבי יהוה יכלו׃
28 (KAT) Záhuba hriešnikom a zločincom tiež! Čo opustia Boha, tí zahynú.
29 (HEM) כי יבשו מאילים אשר חמדתם ותחפרו מהגנות אשר בחרתם׃
29 (KAT) Budete sa pýriť pre terebinty, ktoré ste ľúbili, a hanbiť sa pre záhrady, na ktorých ste lipli!
30 (HEM) כי תהיו כאלה נבלת עלה וכגנה אשר מים אין לה׃
30 (KAT) Lebo budete sťa terebinta, ktorej lístie padá, a ako záhrada, ktorá nemá vody.
31 (HEM) והיה החסן לנערת ופעלו לניצוץ ובערו שניהם יחדו ואין מכבה׃
31 (KAT) Mocnár bude pazderím a jeho dielo iskrou, oboje bude spolu horieť a nezahasí ich nik.“
| | | Iz 1, 1-31 |
Verš 2
שמעו שמים והאזיני ארץ כי יהוה דבר בנים גדלתי ורוממתי והם פשעו בי׃
Dt 32:1 - האזינו השמים ואדברה ותשמע הארץ אמרי פי׃
Verš 4
הוי גוי חטא עם כבד עון זרע מרעים בנים משחיתים עזבו את יהוה נאצו את קדוש ישראל נזרו אחור׃
Ž 78:8 - ולא יהיו כאבותם דור סורר ומרה דור לא הכין לבו ולא נאמנה את אל רוחו׃
Iz 57:3 - ואתם קרבו הנה בני עננה זרע מנאף ותזנה׃
Verš 5
על מה תכו עוד תוסיפו סרה כל ראש לחלי וכל לבב דוי׃
2Krn 28:22 - ובעת הצר לו ויוסף למעול ביהוה הוא המלך אחז׃
Jer 2:30 - לשוא הכיתי את בניכם מוסר לא לקחו אכלה חרבכם נביאיכם כאריה משחית׃
Verš 7
ארצכם שממה עריכם שרפות אש אדמתכם לנגדכם זרים אכלים אתה ושממה כמהפכת זרים׃
Dt 28:51 - ואכל פרי בהמתך ופרי אדמתך עד השמדך אשר לא ישאיר לך דגן תירוש ויצהר שגר אלפיך ועשתרת צאנך עד האבידו אתך׃
Iz 5:5 - ועתה אודיעה נא אתכם את אשר אני עשה לכרמי הסר משוכתו והיה לבער פרץ גדרו והיה למרמס׃
Verš 9
לולי יהוה צבאות הותיר לנו שריד כמעט כסדם היינו לעמרה דמינו׃
Iz 17:6 - ונשאר בו עוללת כנקף זית שנים שלשה גרגרים בראש אמיר ארבעה חמשה בסעפיה פריה נאם יהוה אלהי ישראל׃
Iz 24:6 - על כן אלה אכלה ארץ ויאשמו ישבי בה על כן חרו ישבי ארץ ונשאר אנוש מזער׃
Iz 30:17 - אלף אחד מפני גערת אחד מפני גערת חמשה תנסו עד אם נותרתם כתרן על ראש ההר וכנס על הגבעה׃
Rim 9:29 - וכאשר אמר ישעיהו לפנים לולי יהוה צבאות הותיר לנו שריד כמעט כסדם היינו לעמרה דמינו׃
Gn 19:24 - ויהוה המטיר על סדם ועל עמרה גפרית ואש מאת יהוה מן השמים׃
Verš 11
למה לי רב זבחיכם יאמר יהוה שבעתי עלות אילים וחלב מריאים ודם פרים וכבשים ועתודים לא חפצתי׃
Ž 50:8 - לא על זבחיך אוכיחך ועולתיך לנגדי תמיד׃
Prís 15:8 - זבח רשעים תועבת יהוה ותפלת ישרים רצונו׃
Prís 21:27 - זבח רשעים תועבה אף כי בזמה יביאנו׃
Iz 66:3 - שוחט השור מכה איש זובח השה ערף כלב מעלה מנחה דם חזיר מזכיר לבנה מברך און גם המה בחרו בדרכיהם ובשקוציהם נפשם חפצה׃
Jer 6:20 - למה זה לי לבונה משבא תבוא וקנה הטוב מארץ מרחק עלותיכם לא לרצון וזבחיכם לא ערבו לי׃
Am 5:22 - כי אם תעלו לי עלות ומנחתיכם לא ארצה ושלם מריאיכם לא אביט׃
Verš 15
ובפרשכם כפיכם אעלים עיני מכם גם כי תרבו תפלה אינני שמע ידיכם דמים מלאו׃
Prís 1:28 - אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃
Verš 16
רחצו הזכו הסירו רע מעלליכם מנגד עיני חדלו הרע׃
Ž 34:14 - סור מרע ועשה טוב בקש שלום ורדפהו׃
Ž 37:27 - סור מרע ועשה טוב ושכן לעולם׃
Am 5:15 - שנאו רע ואהבו טוב והציגו בשער משפט אולי יחנן יהוה אלהי צבאות שארית יוסף׃
Rim 12:9 - האהבה תהיה בלי חנפה שנאו את הרע ודבקו בטוב׃
Verš 18
לכו נא ונוכחה יאמר יהוה אם יהיו חטאיכם כשנים כשלג ילבינו אם יאדימו כתולע כצמר יהיו׃
Ž 51:7 - תחטאני באזוב ואטהר תכבסני ומשלג אלבין׃
Verš 22
כספך היה לסיגים סבאך מהול במים׃
Ez 22:18 - בן אדם היו לי בית ישראל לסוג כלם נחשת ובדיל וברזל ועופרת בתוך כור סגים כסף היו׃
Oz 4:18 - סר סבאם הזנה הזנו אהבו הבו קלון מגניה׃
Verš 23
שריך סוררים וחברי גנבים כלו אהב שחד ורדף שלמנים יתום לא ישפטו וריב אלמנה לא יבוא אליהם׃
Jer 5:28 - שמנו עשתו גם עברו דברי רע דין לא דנו דין יתום ויצליחו ומשפט אביונים לא שפטו׃
Za 7:10 - ואלמנה ויתום גר ועני אל תעשקו ורעת איש אחיו אל תחשבו בלבבכם׃
Verš 24
לכן נאם האדון יהוה צבאות אביר ישראל הוי אנחם מצרי ואנקמה מאויבי׃
Dt 28:63 - והיה כאשר שש יהוה עליכם להיטיב אתכם ולהרבות אתכם כן ישיש יהוה עליכם להאביד אתכם ולהשמיד אתכם ונסחתם מעל האדמה אשר אתה בא שמה לרשתה׃
Verš 25
ואשיבה ידי עליך ואצרף כבר סיגיך ואסירה כל בדיליך׃
Jer 6:29 - נחר מפח מאשתם עפרת לשוא צרף צרוף ורעים לא נתקו׃
Mal 3:3 - וישב מצרף ומטהר כסף וטהר את בני לוי וזקק אתם כזהב וככסף והיו ליהוה מגישי מנחה בצדקה׃
Verš 28
ושבר פשעים וחטאים יחדו ועזבי יהוה יכלו׃
Jób 31:3 - הלא איד לעול ונכר לפעלי און׃
Ž 1:6 - כי יודע יהוה דרך צדיקים ודרך רשעים תאבד׃
Ž 5:5 - לא יתיצבו הוללים לנגד עיניך שנאת כל פעלי און׃
Ž 73:27 - כי הנה רחקיך יאבדו הצמתה כל זונה ממך׃
Ž 92:9 - כי הנה איביך יהוה כי הנה איביך יאבדו יתפרדו כל פעלי און׃
Ž 104:35 - יתמו חטאים מן הארץ ורשעים עוד אינם ברכי נפשי את יהוה הללו יה׃
Iz 1,1 - O Izaiášovi, o jeho otcovi aj o kráľoch, ktorí sa v tomto verši spomínajú, bližšie v úvode k prorokovi Izaiášovi. O prorockých videniach v spoločnom úvode do prorockých kníh.
Iz 1,4 - Izaiáš často dáva Bohu meno "Svätý Izraela". V iných knihách je tento názov zriedkavý.
Iz 1,8 - Na hore Sion stálo Dávidovo mesto (porov. 2 Sam 5,7–9) s kráľovským palácom, preto sa celý Jeruzalem často volá Sionom. Krajiny a mestá pokladali staré východné národy semitské za ženské bytosti, preto im dávali prímenie: "dcéra", kvitnúce dievča. Po spustošení ostatných miest trčí Jeruzalem uprostred krajiny ako opustené koliby na poli v jeseni po zobraní úrody.
Iz 1,9 - Proroci často prízvukujú, že sa z vyvoleného národa zachránia len zvyšky (Iz 10,21 n.; Am 3,12; Mich 7,18; Jer 30,11; Ez 5,3; Sof 3,13 atď.). Aj do Cirkvi vstúpila len malá čiastka tohto národa. V tomto zmysle cituje tento verš sv. Pavol (Rim 9,29).
Iz 1,10 - Prorok nebojácne a právom prirovnáva ľud a jeho kniežatá k obyvateľom Sodomy a Gomory.
Iz 1,11-15 - Izraeliti prinášali v jeruzalemskom chráme Pánovi obety, ale prinášali ich bez nábožného ducha; takéto obety nie sú Pánovi ľúbeznou vôňou, ale dymom. Kto prichádzal do chrámu bez pobožnosti, zbytočne rozšliapaval jeho nádvoria. Ľud mal prístup len do nádvoria, do samého chrámu smeli len kňazi a do veľsvätyne len veľkňaz, aj to len raz do roka na Deň zmierenia. – Bolo zvykom modliť sa s roztiahnutými rukami. Ruky plné krvi sú nielen ruky vrahov, ale i ruky všetkých, čo hrešia proti láske k blížnemu a vôbec ruky hriešnikov.
Iz 1,18 - Boh vo Svätom písme často volá hriešnikov, aby sa s ním išli pravotiť. Je prirodzené, že by takúto pravotu len Boh mohol vyhrať. – Červená farba, farba krvi, je aj farbou hriechu (porov. v. 15, tiež Ž 51,16). Šarlátovú farbu získavali z výrastkov na listoch akéhosi duba (Quercus coccifera), zapríčinených voškami, ktoré na listy duba kladú vajíčka. Purpur dostávali z tela slimákovitých živočíchov. Tu však vlastne ani nie je reč o purpure. Prorok dva razy spomína šarlát: raz šarlátovú farbu a raz červíčka, vošku, ktorá farbu dodáva.
Iz 1,21 - Zmluva, ktorú Boh uzavrel s národom, často sa predstavuje ako zmluva manželská: Boh je manžel, národ manželka (Oz hl. 1 – 13; Jer hl. 2 n.; Ez hl. 16; celá Veľpieseň: porov. Ef 5,23–32). Izrael sa dopúšťa cudzoložstva, keď slúži cudzím bohom, alebo ináč prestupuje Boží zákon, pretože porušuje manželskú vernosť.
Iz 1,24 - Vo Svätom písme sa Bohu často pripisujú ľudské city, ako tu pomsta, hoci on netresce z pomsty, ale zo spravodlivosti.
Iz 1,25 - Boh vyhubí z národa, čo je bezcenné, hriešne, a zachráni, čo je spravodlivé.
Iz 1,27 - Rozumej: Na národ príde Božie dopustenie, ale Boh zachráni tých, čo sa obrátia, a zahynú len hriešnici.
Iz 1,29 - Kanaánski pohania a podľa ich príkladu často aj Izraeliti konali modloslužbu pod košatými stromami, najmä terebintami, a v posvätných záhradách a hájoch.
